Tannines zijn natuurlijke verbindingen in wijn die zorgen voor een droog, samentrekkend gevoel in je mond. Je vindt ze vooral in rode wijnen, waar ze uit de schillen, pitten en stelen van druiven komen. Deze stoffen geven wijn structuur, complexiteit en helpen bij het bewaren. Nederlandse wijnen bevatten ook tannines, vooral de rode varianten en oranje wijnen die met schilcontact worden gemaakt.

Wat zijn tannines precies en waar komen ze vandaan?

Tannines zijn polyfenolen – natuurlijke plantenstoffen die je vooral aantreft in druivenschillen, pitten en stelen. Deze verbindingen komen vrij tijdens het wijnmakingsproces wanneer de druiven in contact blijven met hun schillen. Rode wijnen bevatten daarom veel meer tannines dan witte wijnen, omdat bij rode wijn de schillen langer meeweken tijdens de gisting.

De chemische structuur van tannines zorgt ervoor dat ze binden met eiwitten in je speeksel. Dit verklaart waarom je mond droog aanvoelt bij het drinken van tanninerijke wijnen. Tannines komen niet alleen uit druiven – ook het rijpen op eikenhout voegt tannines toe aan wijn. Nederlandse wijnmakers gebruiken deze kennis bewust bij het maken van complexe wijnen.

Bij oranje wijnen, zoals de Nederlandse Oranje Blanje van Wijngoed Gelders Laren, ontstaan tannines doordat witte druiven met hun schillen vergisten. Dit geeft deze bijzondere wijnen hun karakteristieke structuur en zachte tannines die perfect passen bij het Nederlandse terroir.

Hoe herken je tannines wanneer je wijn proeft?

Tannines herken je direct aan het droge, wrange gevoel dat ze in je mond achterlaten. Het voelt alsof het vocht uit je mond wordt getrokken, vooral op je tong, tandvlees en de binnenkant van je wangen. Dit samentrekkende gevoel is vergelijkbaar met wat je ervaart bij het drinken van sterke zwarte thee.

De textuur van tannines kan variëren van zacht en fluweelachtig tot ruw en grofkorrelig. Bij het proeven van Nederlandse wijnen merk je dat jonge wijnen vaak stevigere tannines hebben die meer op de voorgrond treden. Naarmate de wijn rijpt, worden deze tannines zachter en meer geïntegreerd in het geheel.

Om tannines goed te kunnen identificeren tijdens een wijnproeverij, neem je een slokje wijn en laat je deze door je hele mond rollen. Let op de droogheid die achterblijft nadat je de wijn hebt doorgeslikt. De intensiteit van dit gevoel vertelt je hoeveel tannines de wijn bevat.

Waarom zijn tannines belangrijk voor de kwaliteit van wijn?

Tannines vormen het ruggengraat van een goede wijn door structuur en complexiteit toe te voegen. Ze werken als natuurlijke antioxidanten die de wijn beschermen tegen oxidatie, waardoor wijnen langer bewaard kunnen worden. Dit is vooral belangrijk voor Nederlandse kwaliteitswijnen die bedoeld zijn om enkele jaren te rijpen.

De balans tussen tannines, zuren en fruit bepaalt grotendeels de kwaliteit van een wijn. Te veel tannines maken een wijn hard en ontoegankelijk, terwijl te weinig tannines resulteren in een wijn zonder structuur. Nederlandse wijnmakers besteden daarom veel aandacht aan het optimale tanninegehalte tijdens het productieproces.

Tijdens het rijpingsproces ondergaan tannines een polymerisatie waarbij ze zich aan elkaar binden en zachter worden. Dit verklaart waarom oudere wijnen vaak een zijdezachte textuur hebben. Voor Nederlandse wijnen met voldoende tannines betekent dit dat ze mooi kunnen evolueren in de fles.

Welke Nederlandse wijnen hebben opvallende tannines?

Nederlandse rode wijnen gemaakt van druiven zoals Regent, Pinotin en Acolon staan bekend om hun merkbare tannineniveau. Deze druivenrassen zijn speciaal ontwikkeld om in het Nederlandse klimaat te gedijen en produceren wijnen met een goede structuur. De koelere temperaturen in Nederland zorgen voor een langzamere rijping, wat resulteert in elegante tannines.

Oranje wijnen vormen een bijzondere categorie binnen de Nederlandse wijnproductie. Deze wijnen, zoals de eerder genoemde Oranje Blanje, worden gemaakt door witte druiven met schilcontact te vinifiëren. Dit resulteert in wijnen met zachte maar aanwezige tannines die perfect passen bij olie-achtige gerechten.

Nederlandse wijnregio’s in Gelderland, Limburg en Brabant produceren steeds meer wijnen met opvallende tannines. Wijnmakers experimenteren met verschillende vinificatietechnieken om het tanninegehalte te beïnvloeden, zoals langere schilweking en houtrijping. Dit levert unieke Nederlandse wijnen op die qua structuur kunnen wedijveren met internationale voorbeelden.

Hoe beïnvloedt voedsel de beleving van tannines in wijn?

Voedsel heeft een grote invloed op hoe je tannines ervaart. Eiwitten en vetten in gerechten binden met tannines, waardoor de wijn zachter aanvoelt in je mond. Dit verklaart waarom een stevige rode wijn perfect past bij een biefstuk – het vlees verzacht de tannines terwijl de wijn de smaak van het gerecht versterkt.

Nederlandse tanninerijke wijnen combineren uitstekend met lokale gerechten. Een oranje wijn met zijn stevige tannines en bitters komt prachtig tot zijn recht bij gegrilde groenten, hummus of pasta met verse pesto. De oliën in deze gerechten balanceren de droogheid van de tannines perfect.

Bij het combineren van Nederlandse wijnen met voedsel is het belangrijk om de intensiteit van de tannines af te stemmen op het gerecht. Zachte kazen en delicate visgerechten vragen om wijnen met subtiele tannines, terwijl gegrilde lamskoteletten of steak tartaar uitstekend paren met wijnen die meer structuur hebben. Vermijd zoete gerechten bij tanninerijke wijnen, omdat de zoetheid de balans verstoort.

Het begrijpen van tannines opent een nieuwe wereld in je wijnbeleving. Of je nu een Nederlandse rode wijn proeft of experimenteert met een oranje wijn, de kennis over tannines helpt je bewuster te genieten. Bij Design & Wijn ontdek je tijdens een wijnproeverij hoe verschillende Nederlandse wijnen qua tanninegehalte variëren en welke het beste bij jouw smaak passen.